فواید پروبیوتیک‌ها برای کودکان

فلور روده انسان حاوی انواع مختلفی از باکتری‌ها است. پروبیوتیک ها مکمل‌های غذایی میکروبی زنده هستند که بر روی باکتری‌های روده تأثیر گذاشته و با متعادل نمودن آن‌ها به میزبان خود سود می‌رسانند.
اکثر پروبیوتیک ها از دسته لاکتو باسیلوس و بیفیدوباکتریوم هستند که جز فلور طبیعی دستگاه گوارش انسان می‌باشند.
در نوزادان در حال تولد هم‌زمان با عبور از کانال زایمانی میزان باکتری‌های روده افزایش می‌یابد و این مقدار در دوران بزرگسالی نیز بیشتر می‌گردد.
اثرات این باکتری‌ها در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها اثبات شده است، منبع باکتری‌های پروبیوتیک لبنیات و میوه‌ها هستند.
امروزه پروبیوتیک ها به‌صورت مکمل‌ها و پودرهای خوراکی در داروخانه‌ها و یا به‌صورت مواد غذایی غنی شده مانند ماست و نان در سوپرمارکت‌ها در دسترس می‌باشند.

تحقیقات بسیاری در خصوص فواید آن‌ها انجام گردیده است که نتایج برخی مطالعات به اختصار در ذیل ذکر می‌گردد:

یبوست

یبوست عملکردی یک مشکل عمده در دوران کودکی می‌باشد که پروبیوتیک ها می‌توانند در درمان این اختلالات مفید باشند. نتایج مطالعات اثر مثبت مصرف پروبیوتیک‌ها در درمان و بهبودی یبوست را نشان می‌دهند.

اسهال

از مشکلات عمده در کودکان می‌باشد. پروبیوتیک ها به‌عنوان مکمل طول دوره گاستروانتریت حاد عفونی را کاهش می‌دهد و با تحریک سیستم ایمنی و جلوگیری از اتصال عوامل پاتوژن به اپیتلیوم و سطح موکوسی دیواره روده مانع رشد میکروارگانیسم‌های پاتوژن در روده شده و تأثیر مثبتی در بیماری‌های التهابی دارند.

کاهش علائم عفونت تنفسی فوقانی (سرماخوردگی و آنفولانزا)

سرماخوردگی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ویروسی که می‌تواند منجر به عفونت حاد سیستم تنفسی فوقانی گردد.
نتایج مطالعات نشان می‌دهد که پروبیوتیک ها منجر به کاهش طول مدت آبریزش بینی در سرماخوردگی می‌گردند و برای کاهش تب، سرفه و طول مدت مصرف آنتی‌بیوتیک مفید می‌باشند.

درمان راش در ناحیه پوشک

درماتیت در ناحیه پوشک در اثر اصطکاک مکانیکی، رطوبت و تماس با ادرار ایجاد می‌گردد و برای کودکان بسیار آزاردهنده می‌باشد، نتایج تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده از پروبیوتیک ها در کودکان با سن کمتر از 2 سال و بیشتر از 2 ماه می‌تواند در درمان این اختلال مفید باشد.

اگزما و بیماری‌های آتوپی و آلرژی

در تحقیقات گوناگون نشان داده شد پروبیوتیک ها منجر به کاهش وخامت اگزما می‌گردند اما در زمینه بیماری‌های آتوپی نیاز به تحقیقات بیشتری می‌باشد و کاملاً اثبات نگردیده است.
همچنین مشخص گردیده است مصرف پروبیوتیک ها ممکن است در کاهش بروز آلرژی در کودکان مؤثر باشند.

سپسیس

سپسیس علت اصلی مرگ و میر در نوزادان می‌باشد و نتایج مطالعات کاهش ریسک وقوع آن در نوزادان پری ترم در اثر مصرف پروبیوتیک ها را نشان می‌دهند.

عفونت‌های گوارشی

هلیکوباکترپیلوری از عفونت‌های باکتریایی شایع می‌باشد که باعث بروز کم خونی، سوءتغذیه، ناراحتی‌های گوارشی و تأخیر رشد کودک می‌گردد.
مطالعات نشان داده‌اند هرچند پروبیوتیک‌ها منجر به ریشه‌کنی هلیکوباکتر نمی‌گردد ولی عوارض جانبی ناشی از آن را کاهش می‌دهد.

کولیک شیرخوارگی

کولیک شیرخوارگی وضعیتی شایع در شیرخواران بوده که با گریه بیش از حد و غیرقابل تسکین همراه است، نتایج مطالعات نشان می‌دهند که پروبیوتیک‌ها در درمان کولیک نقش مؤثری داشته و منجر به کاهش نیاز به استفاده از ضد نفخ‌ها می‌گردند.

دل درد فانکشنال در کودکان

دل درد مزمن عملکردی (فانکشنال) از شایع‌ترین علت دل دردهای کودکان می‌باشد که هیچ‌گونه علت خاصی ندارد و معادل سندرم روده تحریک‌پذیر در بزرگسالان می‌باشد.
نتایج مطالعات نشان می‌دهد مصرف پروبیوتیک موجب بهبودی تعداد و شدت دل درد مزمن در کودکان می‌شوند.

وزن گیری

پروبیوتیک ها می‌تواند حتی بر وزن نوزادان نیز تأثیر بگذارد. کودکان به علت مشکلات دستگاه گوارش، سوء جذب مواد غذایی و اختلالات اشتهای دچار کاهش وزن می‌گردند.
مصرف مکمل‌های پروبیوتیکی از طریق ایجاد تعادل در میکروبیوم دستگاه گوارش کودکان در رسیدن آن‌ها به وزن نرمال تأثیر بسزایی دارند.

اثر بر بیان ژن چاقی

مطالعات نشان می‌دهند پروبیوتیک ها ریسک چاقی را در مادران باردار بعد از زایمان و همچنین در کودکان آن‌ها کاهش می‌دهند. متیلاسیون DNA بر فعالیت ژن چاقی تأثیر می‌گذارد.

تقویت ایمنی

پروبیوتیک ها ممکن است که علاوه بر بالا بردن راندمان جذب مواد غذایی موجب تقویت سیستم ایمنی بدن از طریق افزایش فعالیت ماکروفاژها گردند.

سلامت استخوان

محققان نشان داده‌اند رژیم غذایی مملو از پروبیوتیک ها به کاهش ریسک پوکی استخوان کمک می‌کند، نتایج مطالعات نشان می‌دهند مصرف پروبیوتیک ها شیوه‌ای مؤثر و تأثیرگذار در پیشگیری از آغاز پوکی استخوان در آینده می‌باشد و به سلامت استخوان‌ها کمک می‌نماید.

پوسیدگی دندان

مشخص شده است که گونه‌های مختلف پروبیوتیک در افراد می‌توانند پوسیدگی را کاهش دهند و با عوامل پاتوژن برای چسبیدن به مخاط و دندان‌ها رقابت کرده و از عملکرد آن‌ها در حفره دهانی جلوگیری نمایند و با تغییر شرایط محیط دهانی مانند کاهش PH نقش مؤثری در کاهش پوسیدگی داشته باشند.

---

منبع: زندگی آنلاین - آزاده دهقانی کری بزرگ؛ کارشناس ارشد تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران